İLGİNÇ BİR MİMARİ YARIŞMA ÖYKÜSÜ
Japonya Ulusal Olimpiyat Komitesi, 2020 Tokyo Olimpiyatları için 2012 Yılında Uluslararası Tokyo Ulusal Stadyumu Yarışmasını düzenler. Uluslararası Jüri üyeleri arasında Norman Foster, Richard Rogers, Tadao Ando gibi mimarlar bulunmaktadır. Çok sayıda ünlü mimarın da katıldığı yarışmayı Zaha Hadid Mimarlık Ofisi ve yerel partneri Nikken Sekkei’ nin önerileri olan proje kazanır. Fotoğraf 1.
Jüri başkanı Tadao Ando yarışmayı kazanan projeyi kamuoyuna açıklarken ‘’ Dileğimiz bu dünyayı paylaşan biri tarafından, dünyanın dışına, geleceğe bakan bilgelik ve teknoloji ile tasarlanmış bir stadyumu görmektir.’’ şeklinde tanımlamıştır.
Ancak, Toyo İto, Arata Isozaki, Fumihiko Maki, Kengo Kuma, Sou Fuzimoto gibi ünlü Japon Mimarlar yarışmayı kazanan projenin, kentle kurduğu ölçek ilişkisi, yeşil alana ve çevredeki anıtsal yapılara olumsuz etkisi, gabarisi, boyutları ve çok yüksek maliyeti konusunda çok şiddetli eleştirilerde bulunmuşlar. 2.3 milyar dolar maliyetin ve 80 bin izleyici kapasitesinin ve yapı boyutlarının azaltılması gereğini önermişler. Yaklaşık 46 bin imza toplayarak Japon hükümetine başvurmuşlar.
Eleştiriler kapsamında Zaha Hadid Mimarlık Ofisi, projede maliyet, izleyici ve boyut azaltıcı revizyonlar yaparak yeni projeyi hazırlamış. Fotoğraf 2.
Ancak revize edilmiş yeni proje de, Japon Mimarları ikna etmemiş. Özellikle ölçek ilişkisi, boyutlar ve maliyet konusunda eleştiriler yoğunlaşmış ve iptalini talep etmişler.
Bu eleştirilere Hadid’in yanıtı ilginç.
‘’ Hadid yanıtında; Eleştirenler için utanç verici tanımını yaparak, onların kendi kasabaları olduğunu anlıyorum. Ancak ikiyüzlüler, stadyum fikrine karşılar ise yarışmaya neden girdiler. Kaybettikleri gerçeği onların problemidir. Tokyo stadyumunu bir yabancının yapmasını istemiyorlar ama hepsinin Japonya dışında işleri var.’’
Uzun tartışmalar sonunda Japonya Hükümeti tarafından 2015 yılında, Zaha Hadid Mimarlık Ofisinin yarışmayı kazanan projesinden vaz geçiliyor.
Yerine Kengo Kuma’nın Toyo İto danışmanlığında hazırladığı yeni bir projeye karar veriliyor. Bu projenin uygulanmasıyla Yeni Tokyo Ulusal Stadyumu 1.3 milyar dolar maliyetle ve 60 bin kişi izleyici kapasiteli olarak Aralık 2019 tarihinde tamamlanıyor. Fotoğraf 3.
Uygulanan projenin maliyeti, yarışmayı kazanan projenin maliyetinden yaklaşık 1milyar dolar daha az olarak gerçekleşmiş.
Dünyanın en güçlü ekonomilerinden biri olan Japonya bile "yarışmalarda en ekonomik çözümlerin" elde edilmesi ilkesini önemli görmüş denebilir.
Hasan Topal
9 Temmuz 2020
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder