KENTSEL SAĞLIKLAŞTIRMA

KENTSEL SAĞLIKLAŞTIRMA

YENİ BİR KENTSEL GÜVENLİK YAKLAŞIMI

Anadolu’nun bütün kentlerinde ve kasabalarında uygulanmakta olan Kentsel Dönüşüm göreli olarak güvenli gibi olmakla birlikte, kültürel, mekânsal, çevresel bütün değerleri yok etmektedir. Uygulama giderek vahşi bir kentleşme, yapılaşma boyutuna dönüşmektedir.

Her kente ve her dokuya uygulanan bu çağdışı anlayış terkedilip, yeni bir yaratıcılık geliştirilebilir.

Öncelikle geçmiş dönemlerin sayısız imar afları ve ıslah planlarıyla desteklenmiş gecekondu alanlarında ve denetimsiz olarak gelişmiş yerleşme dokularında plan bütünlüğü içinde ve çok disiplinli ekipler ile mevcut yapıların risk açısından kapsamlı araştırma ve analizleri yapılabilir.

Ortaya çıkacak analitik bulgulara göre maliyet analizleri yapılarak, sağlıklaştırma yöntem ve araçları belirlenebilir. Demokratik bir anlayışla yerleşmede yaşayanların sürece örgütlü katılımını sağlayacak modeller geliştirilebilir.

Bu yerleşim bölgelerinde yer bilimlerinin raporları kapsamında yapı yasağı olmayan alanlarda bulunan binaların plan kararları uyarınca, olması gerekenden fazla katları yıkılabilir. Konut dokularında mahalle bazında planın öngörüsü nüfusunun gereksinimi olan yol, meydan, açık yeşil alanlar, kültürel alanlar, eğitim, sağlık ve sosyal alanlar için standartlara en yakın ölçülerde üretilebilecek kadar kamulaştırmalar yapılabilir.

Dokuda yer alan konut binalarının bulunduğu imar adaları bir kentsel tasarım konusu olarak ele alınıp mimari nitelikleri desteklenerek gerekli yapısal/strüktürel güçlendirmeleri, bakım, onarımları yapılabilir. Sağlıksız ve güvensiz gelişmiş konut dokularından oluşan mahalleler sağlıklı yaşam alanlarına dönüştürülebilir.

Bu tür uygulamalar site tarzında yapılaşma gelişmelerinden çok daha insancıl, mekânsal eşitsizlikleri giderecek, kent kültürünün ve kentlilik bilincinin gelişmesini de destekleyecek mahalle kavramını güçlendirecek, yeniden kente ve insana sunabilecek bir yerleşme deseni yaratabilecektir.

Özellikle kent tarihi, arkeolojik, topoğrafik ve peyzaj değerleri açısında korunması gözetilmesi gereken bölgelerin yakınında ve çevresindeki dokularda yapılacak kentsel sağlıklaştırma uygulamaları, bu alanların korunmasına da katkıda bulunabilecek kültürel gelişmeyi hızlandıracaktır. Kuşkusuz bu alanların raylı toplu ulaşım sistemleri ile desteklenmesi benimsenmelidir.

Bir çerçeve tanımlanmaya çalışıldı. Ayrıntılı etüdler, araştırmalar, çok disiplinli ekip çalışmaları kentsel sağlıklaştırma/iyileştirme yöntemlerinin geliştirilmesine olanak sağlayacaktır.

Güvenli sağlıklı konutlarda, sağlıklı mahallelerde, kentsel sosyal donatı alanları ve teknik altyapı yönünden olabildiğince iyileştirilmiş kentsel yaşam alanlarında, yaşam kalitesi de yükselecektir.

Ancak; yeni bir yaratıcılık, yeni bir anlayış ve yeni bir kentsel siyaset tarzına gereksinim var.

HT. 1 Ekim 2019